قصد اقامت و مسافت شرعى
شنبه, ۲۹ آذر ۱۳۹۳، ۰۷:۵۴ ب.ظ
قصد اقامت و مسافت شرعى |
سوال 657: من در جائى کار مىکنم که کمتر از
مسافت شرعى با شهر مجاور فاصله دارد و چون هیچیک از دو مکان، وطن من نیست،
لذا در محل کارم قصد اقامت ده روز مىکنم تا نمازم را تمام خوانده و بتوانم
روزه بگیرم، و هنگامى که در محل کارم قصد اقامت ده روز مىکنم، در خلال آن
مدت و بعد از آن قصد رفتن به شهر مجاور نمىکنم، حکم شرعى من در حالتهاى
زیر چیست؟
1 - اگر قبل از پایان ده روز به خاطر حادثهاى یا کارى به آن شهر بروم و
بعد از تقریبا دو ساعت، به محل کارم برگردم؟ 2 - اگر بعد از پایان ده روز به قصد رفتن به محله معینى به آن شهر بروم و از مقدار مسافت شرعى تجاوز نکنم و بعد از یک شب توقف، به محل اقامتم برگردم؟ 3 - بعد از پایان ده روز به قصد رفتن به محله معینى به آن شهر بروم، ولى بعد از رسیدن به آن محله، تصمیم به رفتن به محله دیگرى که با محل اقامت من بیشتر از مسافت شرعى فاصله دارد، بگیرم؟ جواب: 1 - 2: اگر از ابتداء، قصد خروج نداشته باشید، بعد از استقرار حکم تمام بودن نماز در محل اقامت هر چند با خواندن حداقل یک نماز چهار رکعتى در آنجا باشد، خارج شدن از آنجا به مقدار کمتر از مسافت شرعى، در یک یا چند روز، به قصد اقامت ضرر نمىرساند، و در این صورت فرقى نمىکند که خروج قبل از پایان ده روز باشد یا بعد از آن، و تا مسافرت جدیدى انجام نشده، نماز تمام و روزه صحیح است. 3 - رفتن به محلههاى دیگر شهر محل اقامت، هر چند با محله قصد اقامت به مقدار مسافت شرعى فاصله داشته باشد، به قصد اقامت و حکم آن ضرر نمىرساند، ولى اگر پس از قصد اقامت در شهرى به شهر دیگرى که با شهر محل اقامت به مقدار مسافت شرعى فاصله دارد برود، قصد اقامت قبلى وى به هم مىخورد و بعد از برگشت به محل اقامت، باید دوباره قصد نماید. |
سوال 658: اگر مسافر بعد از خروج از وطن، از
راهى عبور کند که صداى اذان وطن اصلى خود را بشنود و یا دیوار خانههاى آن
را ببیند، آیا به مسافت شرعى ضرر مىرساند؟ جواب: تا از وطن خود عبور نکرده، ضررى به مسافت شرعى نمىرساند و مسافرتش قطع نمىشود، ولى تا در داخل محدوده بین وطن و حد ترخص آن هست، حکم مسافر بر او جارى نمىشود. |
سوال 659: محل کار من که در آنجا سکونت هم
دارم، غیر از وطن اصلى ام است و با آن بیش از مسافت شرعى فاصله دارد، و محل
کارم را هم وطن خود قرار ندادهام و امکان دارد فقط براى چندین سال در
آنجا بمانم. گاهى از آنجا براى انجام ماموریت ادارى به مدت دو یا سه روز در
ماه خارج مىشوم، آیا هنگامى که از شهرى که در آن سکونت دارم به مقدارى
بیش از مسافت شرعى خارج شده و بر مىگردم، واجب است در بازگشت قصد اقامت ده
روز کنم یا خیر؟ و اگر قصد اقامت ده روز واجب است، تا چه مسافتى، مىتوانم
به اطراف شهر بروم؟ جواب: اگر از شهرى که در آن سکونت دارید، به مقدار مسافت شرعى خارج شوید، هنگام مراجعت باید دوباره قصد اقامت ده روز نمائید، و در صورتى که قصد اقامت ده روز به طور صحیح تحقق پیدا کرد و حکم تمام خواندن نماز هر چند با خواندن حداقل یک نماز چهار رکعتى محقق شد در صورتى که از ابتداء، قصد خروج به کمتر از مسافت شرعى داشته خروج به کمتر از مسافت شرعى به اندازه یک تا دو ساعت در یک یا چند روز که مجموعا از مقدار ثلث روز یا شب تجاوز نکند، ضررى به حکم اقامت نمىزند، همچنانکه در خلال ده روز قصد خروج به باغها و مزرعههاى محل اقامت، به قصد اقامت آسیبى نمىرساند. |
سوال 660: اگر شخصى براى چندین سال در چهار
کیلومترى وطنش باشد و هر هفته به خانهاش برود، هنگامى که این شخص به محلى
مسافرت کند که فاصله آن با وطنش بیست و پنج کیلومتر و با مکانى که چندین
سال در آن درس خوانده است، بیست و دو کیلومتر است، نماز او چه حکمى دارد؟ جواب: اگر از وطنش به آنجا مسافرت کند، نماز قصر است. |
سوال 661: مسافرى قصد رفتن به سه فرسخى را
دارد، ولى از ابتدا در نظر دارد که در بین راه از راه فرعى براى انجام کار
معینى به یک فرسخى برود و سپس داخل مسیر اصلى شود و به سفر خود ادامه دهد،
نماز و روزه این مسافر چه حکمى دارد؟ جواب: حکم مسافر را ندارد و ضمیمه کردن مقدار راهى که با خروج از مسیر اصلى و بازگشت به آن پیموده، براى تکمیل مسافت شرعى کافى نیست. |
سوال 662: با توجه به فتواى امام خمینى «قدس
سره» مبنى بر وجوب قصر نماز و افطار هنگام سفر به هشت فرسخى، اگر مقدار
رفتن کمتر از چهار فرسخ باشد، ولى در بازگشت، به علت مشکلات راه و نبودن
ماشین، مجبور به پیمودن مسافتى بیش از شش فرسخ شود، آیا باید نماز را شکسته
خواند و روزه را افطار کرد؟ جواب: اگر رفتن کمتر از چهار فرسخ باشد و مسیر بازگشت هم به مقدار مسافت شرعى نباشد، نماز تمام و روزه صحیح است. |
سوال 663: کسى که از محل سکونت خود به محل
دیگرى که کمتر از مسافت شرعى است، سفر کند و در خلال ایام هفته چندین بار
از آن محل به محلههاى دیگر برود، به طورى که مجموع مسافت بیش از هشت فرسخ
شود، چه وظیفهاى دارد؟ جواب: اگر هنگام خارج شدن از منزل قصد پیمودن مسافت شرعى را نداشته و فاصله بین مقصد اول و محلههاى دیگر هم به مقدار مسافت شرعى نباشد، حکم مسافر را ندارد. |
سوال 664: اگر انسان به قصد رفتن به مکان
معینى از شهر خود خارج شود و در آنجا به گردش بپردازد، آیا این گردش جزء
مسافتى که از منزل پیموده، محسوب مىشود؟ جواب: گردش در مقصد جزء مسافت محسوب نمىشود. |
سوال 665: آیا هنگام قصد اقامت، جایز است نیّت خروج از محل اقامت به محل دیگرى را که کمتر از چهار فرسخ با آن فاصله دارد بنمائیم؟ جواب: قصد خروج از محل اقامت به اندازه کمتر از مسافت شرعى اگر به صدق اقامت ده روز ضرر نزند مثل بیرون رفتن از آنجا به مدت چند ساعت از روز یا شب براى یک بار یا چند بار به شرطى که مجموع ساعات خروج از یک سوم روز یا شب بیشتر نشود، در این صورت، قصد خروج به قصد اقامت لطمه نمىزند. |
سوال 666: با توجه به اینکه رفت و آمد از محل
سکونت به محل کار که بیشتر از بیست و چهار کیلومتر از هم فاصله دارند،
موجب مىشود که نماز تمام خوانده شود، اگر من از شهرى که در آن کار مىکنم
به خارج از آن و یا شهر دیگرى که فاصله آن با محل کارم به مقدار مسافت شرعى
نیست، بروم و قبل از ظهر یا بعد از ظهر به محل کارم برگردم، آیا باز هم
نمازم تمام است؟ جواب: به مجرد خارج شدن از محل کار به مقدار کمتر از مسافت شرعى، هر چند ارتباطى با کار روزانه شما نداشته باشد، حکم نماز و روزه شما در محل کار تغییر نمىکند، و فرقى هم نمىکند که قبل از ظهر به محل کارتان برگردید یا بعد از ظهر. |
سوال 667: من از اهالى اصفهان هستم و مدتى
است که در دانشگاهى در شاهین شهرکه از توابع اصفهان است مشغول به کارم، و
فاصله بین اصفهان و شاهین شهر کمتر از مسافت شرعى (در حدود بیست کیلومتر)
است، ولى تا دانشگاه که در اطراف شاهین شهر واقع شده، بیشتر از مسافت شرعى
(در حدود بیست و پنج کیلومتر) است. با توجه به اینکه دانشگاه در شاهین شهر
است و راه من از وسط شهر عبور مىکند، ولى مقصد اصلى من دانشگاه است، آیا
مسافر محسوب مىشوم یا خیر؟ جواب: اگر فاصله بین دو شهر کمتر از چهار فرسخ شرعى باشد، حکم سفر مترتب نمىشود. |
سوال 668: من هر هفته براى زیارت حضرت معصومه
سلام الله علیها و انجام اعمال مسجد جمکران به شهر قم مسافرت مىکنم، آیا
در این سفر نمازم را تمام بخوانم یا شکسته؟ جواب: در این سفر حکم سایر مسافرین را دارید و نماز شما قصر است. |
سوال 669: محل تولد من شهر کاشمر است و از
سال 1345 هجرى شمسى تا سال 1369 ساکن تهران بودهام و آنجا را وطن براى خود
انتخاب کردم، و مدت سه سال است که همراه با خانوادهام براى ماموریت ادارى
به بندرعباس آمده و کمتر از یک سال دیگر به شهر تهران که وطن من است، باز
خواهم گشت. با توجه به اینکه در مدتى که در بندرعباس هستم، هر لحظه امکان
دارد براى مأموریت به شهرهاى تابع بندرعباس بروم و مدتى در آنجا بمانم و
زمان مأموریتهاى ادارى هم که به من ارجاع مىشود، قابل پیش بینى نیست،
خواهشمندم اولا حکم نماز و روزه مرا بیان فرمائید.
ثانیا: با توجه به اینکه در اغلب اوقات یا در بعضى از ماههاى سال براى چند
روز در مأموریت ادارى به سر مىبرم، آیا کثیر السفر محسوب مىشوم یا خیر؟
ثالثا: با توجه به اینکه همسرم خانهدار و متولد تهران است و با من به
بندرعباس آمده و ساکن آن شده است، حکم شرعى نماز و روزه وى چیست؟ جواب: نماز و روزه شما در محل کار فعلى تان که وطن شما نیست، حکم نماز و روزه مسافر را دارد، یعنى نماز شکسته است و روزهتان صحیح نیست، مگر آنکه در آنجا قصد اقامت ده روز کنید و یا در هر ده روز حداقل یک بار به خاطر کارى که مربوط به وظیفه شما است، مسافرت نمائید؛ و اما همسرتان که در محل کار همراه شما است، اگر قصد اقامت ده روز کرده باشد، نماز وى تمام و روزهاش صحیح است و در غیر این صورت نمازش شکسته است و نمىتواند روزه بگیرد. |
سوال 670: شخصى قصد اقامت ده روز در جائى
کرده است، بخاطر اینکه مىدانسته که ده روز در آنجا مىماند و یا تصمیم بر
ماندن داشته است ولى بعد از آنکه با خواندن یک نماز چهار رکعتى، حکم تمام
خواندن نماز بر او مترتب شد، مسافرتى غیر ضرورى براى وى پیش مىآید، آیا
رفتن به آن سفر براى او جایز است؟ جواب:سفر او اشکال ندارد، هر چند غیر ضرورى باشد. |
سوال 671: اگر فردى براى زیارت حرم امام رضا
«علیهالصلوة و السلام» مسافرت نماید و با آنکه مىداند کمتر از ده روز در
آنجا خواهد ماند ولى براى اینکه نمازش تمام باشد، قصد اقامت ده روز مىکند،
این کار او چه حکمى دارد؟ جواب: اگر مىداند که در آنجا ده روز نمىماند، قصد اقامت ده روز معنا و اثرى ندارد و باید در آنجا نمازش را شکسته بخواند. |
سوال 672: مأمورین غیر محلى که هیچگاه ده روز
در شهر محل کار نمىمانند، ولى مسافرت آنان کمتر از مسافت شرعى است، از
جهت تمام یا شکسته بودن نماز چه وظیفهاى دارند؟ جواب: اگر فاصله بین وطن و محل کار آنها به مقدار مسافت شرعى ولو تلفیقا نباشد، احکام مسافر را ندارند، و کسى که بین وطن و محل کارش به مقدار مسافت شرعى فاصله باشد، اگر حداقل هر ده روز یک بار بین آن دو رفت و آمد مىکند، نمازش را باید تمام بخواند، ولى هر گاه ده روز یا بیشتر در وطن یا محل کار اقامت کند، در سفر اول بعد از ده روز، حکم سایر مسافرین را خواهد داشت. |
سوال 673: کسى که به جائى مسافرت کرده و نمىداند چه مقدار در آنجا خواهد ماند، ده روز یا کمتر، چگونه باید نماز بخواند؟ جواب: وظیفه شخص مردد تا سى روز قصر است و از آن به بعد باید نمازش را تمام بخواند، هر چند در همان روز بخواهد برگردد. |
سوال 674: کسى که در دو مکان تبلیغ مىکند و قصد اقامت ده روز هم در آن منطقه دارد، نماز و روزهاش چه حکمى دارد؟ جواب: اگر از نظر عرف دو مکان محسوب شوند، قصد اقامت در هر دو محل و یا در یکى از آن دو با قصد رفت و آمد به مکان دیگر در خلال ده روز، صحیح نیست. |