تجسّس و خبرچینى و افشاء اسرار
سه شنبه, ۱۶ دی ۱۳۹۳، ۰۴:۲۸ ب.ظ
تجسّس و خبرچینى و افشاء اسرار |
سوال 1388: تعدادى گزارش کتبى راجع به اختلاس
اموال دولتى توسط یکى از کارمندان دریافت گردیده که بعد از انجام تحقیقات
در مورد این اتهام، صحّت بعضى از آن گزارشها براى ما آشکار شده است. ولى
هنگام تحقیق از فرد متهم خود او همه اتهامات را انکار مىکند، آیا ارسال
این گزارشات به دادگاه با توجه به اینکه باعث از بین رفتن آبروى شخص
مىشود، جایز است یا خیر؟ و بر فرض عدم جواز، اشخاصى که ازاین مسئله مطلع
هستند چه تکلیفى دارند؟ جواب: اگر فردى که مسئول حمایت و حفظ بیتالمال و اموال دولتى است از اختلاس آن اموال توسط یکى از کارمندان یا غیر او مطلع شود، از نظر شرعى و قانونى مکلّف است براى احقاق حق، اطّلاعات خود را در این زمینه به نهادهاى مربوطه ارائه دهد و ترس از بین رفتن آبروى متهم از نظر رسمى مجوزى براى کوتاهى از احقاق حق جهت حفظ بیت المال محسوب نمىشود و افراد دیگر، گزارشات خود را مستندا به مسئولین مربوطه ارائه دهند تا ایشان بعد از تحقیق و تفحّص و اثبات مطلب، اقدام نمایند. |
سوال 1389: مشاهده مى کنیم که بعضى از
مطبوعات اخبارى از قبیل دستگیرى سارقین، کلاهبرداران، گروههاى رشوه گیرنده
در ادارات و افرادى که اقدام به انجام اعمال منافى عفت مىکنند و همچنین
گروههاى فساد و ابتذال و کلوپهاى شبانه را چاپ مىکنند، آیا چاپ ونشر این
قبیل اخبار ، بنوعى اشاعه فحشا محسوب نمىشود؟ جواب: مجرّد نشر حوادث و وقایع در مطبوعات اشاعه فحشا محسوب نمىشود. |
سوال 1390: آیا جایز است دانشجویان یکى از
مراکز آموزشى گزارشهایى از منکراتى را که مشاهده مىکنند به مسئولین فرهنگى
ارائه دهند تا از ارتکاب آنهاجلوگیرى شود؟ جواب: اگر گزارشها راجع به امور علنى باشد و عنوان تجسّس و غیبت بر آنها صدق نکند، اشکال ندارد و بلکه در صورتى که جزء مقدمات نهى از منکر باشد واجب است. |
سوال 1391: آیا بیان ظلم یاخیانت بعضى از مسئولین ادارات در برابر مردم جایز است؟ جواب: گزارش دادن ظلم به مراکز و مراجع مسئول براى پیگیرى و تعقیب بعد از تحقیق و اطمینان نسبت به آن اشکال ندارد و حتّى اگر از مقدمات نهى از منکر محسوب شود واجب مىگردد، ولى بیان آن در برابر مردم وجهى ندارد بلکه اگر موجب فتنه و فساد و تضعیف دولت اسلامىشود حرام است. |
سوال 1392: تحقیق از اموال مؤمنین و گزارش آن به دولت و حاکمِ ظالم بخصوص اگر منجر به اذیت و ورود خسارت به آنها شود چه حکمى دارد؟ جواب: این قبیل اعمال از نظر شرعى حرام هستند و در صورتى که خسارت وارده بهدلیل خبرچینى از مؤمنین نزد ظالم باشد، موجب ضمان مىگردد. |
سوال 1393: آیا تجسّس در امور شخصى و غیر
شخصى مؤمنین به دلیل امر به معروف و نهى از منکر، در صورتى که از آنان
ارتکاب حرام یا ترک معروف مشاهده شود، جایز است؟ اشخاصى که براى کشف تخلفات
مردم تجسّس مى کنند با اینکه مکلف به این کار نیستند، چه حکمى دارند؟ جواب: مبادرت به امر بررسى و تحقیق قانونى نسبت به کار ادارى کارمندان و غیر آنان توّسط مأموران رسمى تفحّص و تحقیق در چارچوب ضوابط و مقرّرات قانونى اشکال ندارد ولى تجسس در کار دیگران و یا تحقیق دراعمال و رفتار کارمندان براى کشف اسرار آنان در خارج از حدود و ضوابط قانونى براى آن مأموران هم جایز نیست. |
سوال 1394: آیا سخن گفتن از اسرار شخصى و امور خصوصى و سرّى در برابر مردم جایز است؟ جواب: کشف و بیان امور خصوصى و شخصى در برابر دیگران اگر به نحوى مربوط به افراد دیگر هم باشد و یا موجب ترتّب مفسده شود جایز نیست. |
سوال 1395: روانپزشکان غالبا براى دستیابى به
علل بیمارى و راههاى درمان آن سؤالاتى راجع به امور شخصى و خانوادگى بیمار
از او مىکنند، آیا براى بیمار پاسخ دادن به آن سؤالات جایز است؟ جواب: اگر مفسدهاى بر آن مترتّب نشود و غیبت و اهانت به شخص دیگرى هم محسوب نشود، اشکال ندارد. |
سوال 1396: گاهى بعضى از نیروهاى امنیتى ورود
به بعضى از مراکز و نفوذ در گروهها را براى کشف مراکز فحشا و گروههاى
تروریستى ضرورى مىدانند، همانگونه که روشهاى تجسّس و تحقیق نیز همین را
اقتضا مىکنند، این کار از نظر شرعى چه حکمى دارد؟ جواب: اگر با اجازه مسئول مربوطه و با التزام به رعایت ضوابط و مقرّرات قانونى باشد و از آلوده شدن به گناه و ارتکاب فعل حرام اجتناب شود، اشکال ندارد و بر مسئولین نیز واجب است که بر کار آنان از این جهت نظارت و توجه کامل داشته باشند. |
سوال 1397: عدّهاى در برابر دیگران مبادرت
به طرح کمبودها و ضعفهایى که در جمهورى اسلامى وجود دارد، مىکنند، گوش
دادن به این سخنان و حکایتها چه حکمى دارد؟ جواب: واضح است هر عملى که موجب بدنام شدن چهره جمهورى اسلامى که در برابر کفر و استکبار جهانى ایستاده است، شود به نفع اسلام و مسلمین نیست. بنابراین، اگر این سخنان موجب تضعیف نظام جمهورى اسلامى باشد جایز نیست. |