حقوق چاپ، تألیف و کارهاى هنرى
دوشنبه, ۱۵ دی ۱۳۹۳، ۰۱:۵۱ ب.ظ
| حقوق چاپ، تألیف و کارهاى هنرى |
|
سوال 1336: تجدید چاپ کتابها و مقالههایى که
از خارج وارد شده و یا در داخل جمهورى اسلامى چاپ مىشوند، بدون اجازه
ناشران آنها چه حکمى دارد؟ جواب: مسئله تجدید چاپ کتابهایى که در خارج از جمهورى اسلامى منتشر شدهاند و یا تصویربردارى به طریق افست از آنها، تابع قراردادهایى است که راجع به آنها بین جمهورى اسلامى ایران و آن دولتها منعقد گشته است. وامّا کتابهایى که در داخل چاپ مىشوند، احوط این است که حق ناشر با کسب اجازه از او نسبت به تکرار و تجدید چاپ کتاب رعایت شود. |
|
سوال 1337: آیا جایز است مؤلفان و مترجمان و
صاحبان آثار هنرى مبلغى را در برابر زحماتشان و یا به عنوان حق تألیف در
مقابل تلاش و وقت و مالى که براى انجام آن کار صرف کردهاند، تقاضا نمایند؟ جواب: آنان حق دارند در برابر واگذارى نسخه اوّل یا اصلى اثر علمى و هنرى خود به ناشر، از وى هر مبلغى مىخواهند، دریافت نمایند. |
|
سوال 1338: اگر مؤلف یا مترجم یا هنرمند در
برابر چاپ اول اثر خود مبلغى را دریافت کند ودرعین حال براى خود حقّى را
نسبت به چاپهاى بعدى شرط کند، آیا مىتواند در چاپهاى بعدى حق خود را از
ناشر مطالبه نماید؟ دریافت این مبلغ چه حکمى دارد؟ جواب: در صورتى که در ضمن قرارداد منعقده براى تحویل نسخه اول، دریافت مبلغى را در چاپهاى بعدى شرط کرده باشد یا قانون آن را اقتضا کند، گرفتن آن مبلغ اشکال ندارد و بر ناشر عمل به شرط واجب است. |
|
سوال 1339: اگر مصنف و مؤلف در اجازه چاپ اول
چیزى درمورد چاپهاى بعدى ذکر نکرده باشند، آیا جایز است ناشر بدون کسب
اجازه مجدّد و پرداخت مبلغى به آنان مبادرت به تجدید چاپ نماید؟ جواب: اگر قراردادى که در مورد اجازه چاپ بین آنان منعقد شده، فقط راجع به چاپ اول باشد، احوط این است که حق مؤلف رعایت شود و براى چاپهاى بعدى هم از او اجازه گرفته شود. |
|
سوال 1340: در صورتى که مصنف به علت سفر یا
فوت و مانند آن غایب شود درباره تجدید چاپ از چه کسى باید کسب اجازه شود و
چه کسى باید پول را دریافت کند؟ جواب: در این مورد باید به وکیل مصنف یا ولىّ شرعى او و یا در صورت فوت به وارث او مراجعه شود. |
|
سوال 1341: آیا چاپ کتاب بدون اجازه صاحب آن و با وجود عبارت «حقوق چاپ براى مؤلف محفوظ است »، جایز است؟ جواب: احوط این است که حقوق مؤلف و ناشر با کسب اجازه از آنان براى تجدید چاپ، رعایت شود. |
|
سوال 1342: بر روى بعضى از نوارهاى قرآن و
تواشیح عبارت «حقوق تکثیر محفوظ است» نوشته شده، آیا دراین صورت جایز است
آنها را تکثیر نموده و در اختیار دیگران قرار داد؟ جواب: احوط این است که از ناشر اصلى براى تکثیر نوارها و نسخهبردارى از آنها اجازه گرفته شود. |
|
سوال 1343: آیا نسخهبردارى از نوارهاى
کامپیوترى (Disk) جایزاست؟ و بر فرض حرمت، آیا این حکم مختص نوارهایى است
که در ایران تدوین شدهاند یا شامل نوارهاى بیگانه هم مىشود؟ و با علم به
اینکه بعضى از دیسکهاى کامپیوترى با توجه به اهمیّت محتواى آنها، بسیار
گرانبها هستند؟ جواب: احوط این است که در نسخهبردارى و تکثیر نوارهاى کامپیوترى که در داخل تولید شده است، حقوق صاحبانشان از طریق کسب اجازه از آنان رعایت شود و در مورد خارج کشور، تابع قرارداد است. |
|
سوال 1344: آیا عناوین و نامهاى تجارى
فروشگاهها و شرکتها مختص مالکان آنهاست بطورى که دیگران حق نامگذارى
فروشگاهها و شرکتهاى خود را به آن نامها ندارند؟ به عنوان مثال فردى
فروشگاهى به نامخانوادگىاش دارد آیا فرد دیگرى از همان خانواده حق دارد
فروشگاه خود را به آن اسم نامگذارى کند؟ و آیا فردى از خانوادههاى دیگر حق
نامگذارى فروشگاه خود به آن اسم را دارد؟ جواب: اگر نامهاى تجارى فروشگاهها و شرکتها از طرف دولت براساس قوانین جارى کشور به کسى اعطاء شود که زودتر از دیگران درخواست رسمى خود را در این مورد به دولت داده و آن نام به اسم او در پروندههاى دولتى ثبت شود، در این صورت که اقتباس و استفاده از آن نام توسط دیگران بدون اجازه کسى که نام مذکور به اسم او و براى فروشگاه یا شرکت او ثبت شده جایز نیست و دراین حکم فرقى نمىکند که آن افراد از خانواده صاحب آن نام باشند یا خیر و اگر به صورت مذکور نباشد استفاده دیگران از این نامها و عناوین اشکال ندارد. |
|
سوال 1345: بعضى از اشخاص به مغازههایى که
فتوکپى و زیراکس از اوراق و کتابها مىگیرند مراجعه کرده و درخواست تصویر
بردارى از آنها را مىنمایند و صاحب مغازه که از مؤمنین است تشخیص مىدهد
که کتاب یا اوراق و یا مجله فوق براى همه مؤمنین سودمند مىباشد آیا جایز
است بدون اجازه صاحب کتاب از آنها تصویربردارى کند و آیا اگر بداند که صاحب
کتاب راضى به این کار نیست در حکم تفاوتى بوجود مىآید؟ جواب: احوط این است که شخص بدون اجازه صاحب آن اوراق و کتابها مبادرت به تصویربردارى نکند. |
|
سوال 1346: بعضى از مؤمنین نوارهاى ویدئویى
را از ویدئو کلوپها اجاره کرده و در صورتى که کاملا مورد پسند آنان باشد،
به این دلیل که حقوق چاپ نزد بسیارى از علما غیرمحفوظ است، بدون کسب اجازه
از صاحب مغازه مبادرت به ضبط و تکثیر آن مىکنند، آیا این کار جایز است؟ و
بر فرض عدم جواز، اگر فردى اقدام به ضبط یا تکثیر آن نماید، آیا باید الآن
صاحب مغازه را از کار خود مطلع نماید یا اینکه پاک کردن محتواى نوار تکثیر
شده کافى است؟ جواب: احوط ترک نسخهبردارى از نوار بدون اجازه صاحب آن است، ولى اگر بدون اجازه مبادرت به این کار کرد، محو کردن محتواى نوار کافى است. |
