خرید و فروش اعیان نجس‏

کسبهاى حرام و غیره
 

خرید و فروش اعیان نجس‏

سوال 1088: آیا خرید خوکهاى وحشى که توسط اداره صید و کشاورزان منطقه به دلیل حفاظت از مراتع و مزارع شکار مى‏شوند، به منظور کنسرو سازى و صادر کردن آن به کشورهاى غیر اسلامى جایز است؟
جواب: خرید و فروش گوشت خوک براى استفاده‏هاى غذایى انسان جایز نیست هر چند خریدار مسلمان نباشد، ولى اگر داراى منفعت عقلائى حلال و قابل توجهى مانند استفاده از آن براى تغذیه حیوانات و یا بکارگیرى چربى آن در صنعت صابون‏سازى و مانند آن باشد، دراین صورت خرید و فروش آن اشکال ندارد.

سوال 1089: آیا کار کردن در کارخانه کنسرو گوشت خوک یا کاباره هاى شبانه و یا مراکز فساد جایز است؟ و درآمد حاصل از آن چه حکمى دارد؟
جواب: اشتغال به کارهاى حرام مثل فروش گوشت خوک، شراب، ایجاد و اداره کاباره‏هاى شبانه، مراکز فساد و فحشا و قمار و شرابخوارى و مانند آن، جایز نیست و کسب درآمد از طریق آنها حرام است و انسان، مالک اجرتى که در برابر آن مى‏گیرد نمى‏شود.

سوال 1090: آیا فروش و هدیه کردن شراب یا گوشت خوک و یا هر چیزى که خوردن آن حرام است به کسى که آن را حلال مى داند، صحیح است؟
جواب: فروش و هدیه کردن چیزى که خوردن یا آشامیدن آن حرام است، اگر به قصد خوردن و آشامیدن باشد و یا انسان بداند که خریدار آن را براى خوردن و آشامیدن مصرف مى‏کند جایز نیست، هر چند خریدار خوردن آن را حلال بداند.

سوال 1091: ما یک شرکت تعاونى براى فروش مواد غذایى و مصرفى داریم و از آنجا که بعضى از مواد غذایى موجود در آن فروشگاه از مردار یا چیزهایى که خوردن آنها حرام است مى‏باشند بنابراین درآمدهاى سالانه حاصل از آنها که بین سهامداران توزیع مى‏شوند چه حکمى دارند؟
جواب: خرید و فروش آن دسته از مواد غذایى که خوردن آنها حرام است، حرام و باطل مى‏باشد و پول و درآمد حاصل از آنها هم حرام است و توزیع آن در بین سهامداران جایز نیست و در صورتى که اموال شرکت تعاونى با آن مخلوط شده باشد، حکم مالِ مخلوط به حرام را دارد که اقسام آن در رساله‏هاى عملیه ذکر شده است.

سوال 1092: اگر شخص مسلمانى هتلى را در یک کشور غیراسلامى تأسیس کند و ناچار باشد بعضى از انواع شراب و غذاهاى حرام را نیز بفروشد، زیرا اکثریت مردم آن کشور مسیحى هستند که با غذا شراب مى‏نوشند و به هتلى که همراه غذا شراب ندهد نمى‏روند، با توجّه به اینکه شخص مزبور قصد دارد تمام درآمد حاصل از امور حرام را به حاکم شرع بپردازد آیا این کار براى او جایز است؟
جواب: تأسیس هتل یا غذاخورى در کشورهاى غیراسلامى اشکال ندارد، ولى فروش شراب و غذاهاى حرام جائز نیست، هر چند خریدار آنها را حلال بداند و گرفتن پول آنها جایز نیست هر چند آن شخص قصد داشته باشد آن پول را به حاکم شرع بپردازد.

سوال 1093: آیا حیوانات آبزىِ حرام گوشت، اگر زنده از آب بیرون آورده شوند، حکم مردار را دارند و خرید و فروش آنها حرام است؟ آیا خرید و فروش آنها براى تغذیه غیر انسان مثل تغذیه پرندگان و حیوانات و همچنین براى استفاده‏هاى صنعتى جایز است؟
جواب: اگر این حیوانات از انواع ماهى بوده و زنده از آب بیرون آورده شوند و در خارج از آب بمیرند، مردار محسوب نمى‏شوند. به هر حال چیزى که خوردن آن حرام است، خرید و فروش آن براى خوردن جایز نیست هر چند خریدار، خوردن آن را حلال بداند، ولى اگر غیر از خوردن، منافع عقلائى حلال مثل استفاده‏هاى پزشکى یا صنعتى و یا تغذیه پرندگان و چارپایان و مانند آن داشته باشد، خرید و فروش آن به قصد مزبور اشکال ندارد.

سوال 1094: آیا اشتغال درامر حمل و نقل آن دسته از مواد غذایى که گوشت تذکیه نشده هم در بین آنها وجود دارد، جایز است؟ آیا بینِ بردن آنها براى کسى که خوردن آنها را حلال مى‏داند و کسى که حلال نمى‏داند، تفاوتى وجود دارد؟
جواب: حمل گوشت تذکیه نشده براى کسى که قصد خوردن آن را دارد، جایز نیست و فرقى نمى‏کند که مشترى خوردن آن را حلال بداند یا خیر.

سوال 1095: آیا فروش خون به کسى که از آن استفاده مى‏کند، جایز است؟
جواب: فروش خون اگر به قصد عقلائى مشروع باشد، اشکال ندارد.

سوال 1096: آیا براى یک فرد مسلمان جایز است که غذاى حرام (مانند غذایى که محتوى گوشت خوک یا مردار است) و مشروبات الکلى را در سرزمین کفر به غیر مسلمان عرضه کند؟ حکم آن در صورتهاى زیر چیست؟
الف - اگر غذاها و مشروبات الکلى متعلّق به او نباشند و در برابر فروش آنها هم سودى نبرد بلکه کار او فقط عرضه آنها و غذاهاى حلال به مشترى باشد.
ب - اگر با فرد غیرمسلمان در محل شریک باشد، به این صورت که فرد مسلمان مالک اجناس حلال و شریک غیر مسلمان مالک مشروبات الکلى و غذاهاى حرام باشد و هر کدام بطور جداگانه از کالاهاى خود سود ببرند.
ج - اگر فرد مسلمان در محلى که مواد غذایى حرام و مشروبات الکلى فروخته مى‏شود، فقط کار کند و مزد ثابتى بگیرد، چه صاحب آن محل مسلمان باشد و چه غیر مسلمان.
د - اگر فرد مسلمان در محل فروش مواد غذایى حرام و مشروبات الکلى به عنوان کارگر یا شریک کار کند ولى دخالتى در خرید و فروش آنها نداشته و آن مواد متعلّق به او هم نباشند، بلکه او فقط در تهیه و فروش مواد غذایى نقش داشته باشد، با توجه به اینکه مشتریها مشروبات الکلى را در همان محل نمى‏خورند، کار او چه حکمى دارد؟
جواب: عرضه و فروش مشروبات الکلى مست کننده و غذاهاى حرام و کار در محل فروش آنها و مشارکت در ساخت و خرید و فروش آنها و اطاعت از دیگران در این موارد، شرعا حرام است، اعم از اینکه انسان شریک در سرمایه بوده و یا کارگر روزانه باشد و نیز اعم از آن که فقط مواد غذایى حرام و مشروبات الکلى عرضه و فروخته شوند یا اینکه فروش همراه با مواد غذایى حلال باشد و همچنین اعم از اینکه کار انسان همراه با گرفتن سود و مزد باشد و یا مجانى و دراین مورد فرقى نمى‏کند که صاحب کار یا شریک او مسلمان باشد یا غیرمسلمان و به مسلمان عرضه و فروخته شود یا به غیر مسلمان، و به طور کلّى بر هر مسلمانى واجب است که از ساخت و خرید و فروش آن دسته از مواد غذایى که خوردن آنها حرام است به منظور خوردن اجتناب کند و همچنین از ساخت و خرید و فروش مشروبات الکلى مست کننده و کسب منفعت از این طریق خوددارى کند.

سوال 1097: آیا کسب در آمد از طریق تعمیر کامیونهاى حمل مشروبات الکلى جایز است؟
جواب: اگر کامیون ها براى حمل مشروبات الکلى مورد استفاده قرار بگیرند دراین صورت اشتغال به تعمیر آنها جایز نیست.

سوال 1098: یک شرکت تجارى با شعبه‏هاى فرعى براى فروش مواد غذایى به مردم وجود دارد که بعضى از مواد غذایى آن شرعا حرام مى‏باشد (مانند آن دسته از گوشتهاى وارداتى که مردارهستند) درنتیجه بخشى از اموال شرکت، از نظر شرعى حرام محسوب مى‏شود، آیا خرید مایحتاج از شعبه‏هاى این شرکت که هم کالاى حرام دارد و هم کالاى حلال، جایز است؟ و بر فرض جواز، آیا گرفتن باقیمانده پولى که به فروشنده داده مى‏شود، به دلیل اینکه مجهول‏المالک است، احتیاج به اجازه حاکم شرع دارد؟ و بر فرض که احتیاج به اجازه داشته باشد، آیا به کسى که کالاهاى مورد نیاز خود را از آن شعبه‏ها خریدارى مى‏کند، این اجازه را مى‏دهید؟
جواب: علم اجمالى به وجود مال حرام در اموال شرکت تا زمانى که همه آنها مورد ابتلاء مکلف نباشند مانع از صحّت خرید کالاهاى مورد نیاز از آن شرکت نیست، بنابراین خریدارى کالاهاى مورد نیاز از آن براى همه مردم بدون اشکال است و همچنین دریافت باقیمانده پول، تا زمانى که همه اموال شرکت مورد ابتلاء شخص مشترى نباشند اشکال ندارد و همچنین تا زمانى که انسان علم به وجود مال حرام در عین کالائى که از شرکت خریده است نداشته باشد، اشکال ندارد و احتیاجى به اجازه حاکم شرع براى تصرف در کالاو پولى که از شرکت دریافت مى‏کند، نیست.

سوال 1099: آیا اشتغال به سوزاندن اموات غیرمسلمان و اجرت گرفتن دربرابر آن، جایزاست؟
جواب: سوزاندن اجساد اموات غیرمسلمان، حرام نیست بنابراین اشتغال به آن و گرفتن اجرت در برابر آن، اشکال ندارد.

سوال 1100: آیا جایز است کسى که مى‏تواند کار کند، از مردم درخواست کمک کرده و با کمکهاى آنان زندگى نماید؟
جواب: سزاوار نیست این کار را بکند.

سوال 1101: آیا براى زنان جایز است که با فروش جواهرات در بازار زرگرها و غیر آن کسب درآمد کنند؟
جواب: با رعایت حدود شرعى اشکال ندارد.

سوال 1102: تزئین منازل (دکور) در صورتى که براى کارهاى حرام بکار گرفته شوند، بخصوص اگر بعضى از اتاقها براى پرستش بت مورد استفاده قرار بگیرند، چه حکمى دارد؟ و آیا ساخت سالن در صورتى که احتمال داده شود که براى رقص و مانند آن استفاده شود، جایز است یا خیر؟
جواب: تزئین خانه بخودى خود در صورتى که به منظور استفاده در کارهاى حرام نباشد، اشکال ندارد، ولى تزئین اتاق مخصوص پرستش بت، مثلا چیدن لوازم آن اتاق و تعیین محلى براى قرار دادن بت و مانند آن، شرعا جایز نیست و ساخت سالن براى استفاده حرام، جائز نیست ولى مجرّد احتمال مانعى ندارد.

سوال 1103: آیا ساخت بنائى که شامل زندان و مرکز پلیس است و تحویل آن به دولت ظالم، جایز است؟ و آیا اشتغال در کارهاى ساختمانى آن نیز جایز است؟
جواب: ساخت بنا با اوصاف مذکور اشکال ندارد به شرطى که به قصد برگزارى جلسات دادگاه ظلم در آن و ایجاد محلى براى زندانى کردن بى‏گناهان نباشد و همچنین به نظر کسى که آن را مى‏سازد، بطور معمول در معرض استفاده‏هاى مزبور قرار نداشته باشد که در این صورت گرفتن اجرت نیز در برابر ساختن آن اشکال ندارد.

سوال 1104: شغل من گاوبازى در برابر تماشاگران است و آنان مبلغى را به عنوان هدیه در برابر تماشاى آن به من مى‏پردازند، آیا نفس این کار جایز است؟
جواب: عمل مذکور شرعا مذموم است ولى گرفتن هدایا از تماشاگران چنانچه پرداخت آن با اختیار و رضایت تماشاگران صورت گیرد، اشکال ندارد.

سوال 1105: بعضى از افراد لباسهاى نظامى مخصوص ارتش را مى‏فروشند، آیا خرید این لباسها و استفاده از آنها جایز است؟
جواب: اگر احتمال بدهید که این لباسها را از طریق قانونى بدست آورده‏اند و یا مجاز به فروش آنها هستند، در این صورت خرید و استفاده از آنها در مواردى که خلاف مقرّرات نباشد، اشکال ندارد.

سوال 1106: استفاده از ترقّه و مواد قابل انفجار و ساخت و خرید و فروش آنها اعم از اینکه موجب اذیّت و آزار بشوند یا خیر، چه حکمى دارد؟
جواب: در صورتى که موجب اذیّت و آزار دیگران باشد و یا تبذیر مال محسوب شود ویا خلاف قانون و مقرّرات نظام جمهورى اسلامى باشد، جایز نیست.

سوال 1107: کار پلیس و مأموران راهنمایى و رانندگى و گمرک و اداره مالیات بر درآمد در جمهورى اسلامى چه حکمى دارد؟ آیا آنچه در بعضى از روایات آمده است که دعاى مأمورى که کار افراد را به حکومت گزارش مى‏دهد و دعاى مأمور مالیات و گمرک مستجاب نمى‏شود، شامل آنان هم مى‏گردد؟
جواب: کار آنان فى‏نفسه در صورتى که بر اساس مقرّرات قانونى باشد، اشکال ندارد و ظاهرا مراد از «عریف» و «عشّار» در روایات افرادى هستند که انجام این کارها را در حکومت هاى طاغوتى و ظالم برعهده دارند.

سوال 1108: بعضى از زنان براى تأمین هزینه‏هاى زندگى خانوادگى خود در آرایشگاهها کار مى‏کنند، آیا این کار ترویج بى‏عفّتى و یا تهدیدى براى عفّت جامعه اسلامى محسوب نمى‏شود؟
جواب: آرایش کردن زنان فى‏نفسه و اجرت گرفتن دربرابر آن اشکال ندارد به شرطى که به منظور نشان دادن به نامحرم نباشد.

سوال 1109: آیا جایز است شرکتها در برابر واسطه‏گرى و مقاطعه‏کارى که بین صاحب کار از طرفى و کارگران و بنّاها از طرف دیگر، انجام مى‏دهند، اجرت دریافت کنند؟
جواب: گرفتن اجرت در برابر عمل مباح اشکال ندارد.

سوال 1110: آیا اجرتى که دلاّل مى‏گیرد، حلال است؟
جواب: اگر در برابر انجام عمل مباحى و بنا به درخواست کسى باشد، اشکال ندارد.