احکام تقلید

راههاى سه گانه: احتیاط، اجتهاد، تقلید

احکام تقلید

راههاى سه گانه: احتیاط، اجتهاد، تقلید

احکام تقلید

احکام تقلید
مسأله ۱ ـ شخص مسلمان باید عقیده‌اش به اصول دین از روی بصیرت باشد، و نمی‌تواند در اصول دین تقلید نماید، یعنی گفته کسی را که علم به آنها دارد به‌صرف اینکه او گفته است قبول کند. ولی چنانچه شخص به عقاید حقّه اسلام یقین داشته باشد، و آنها را اظهار نماید ـ هرچند از روی بصیرت نباشد ـ آن شخص مسلمان و مؤمن است، و همه احکام اسلام و ایمان بر او جاری می‌شود.
و اما در احکام دین ـ در غیر ضروریات و قطعیات ـ باید شخص یا مجتهد باشد که بتواند احکام را از روی دلیل به دست آورد، یا از مجتهد تقلید کند، یا از راه احتیاط طوری به وظیفه خود عمل نماید که یقین کند تکلیف خود را انجام داده است.
مثلاً: اگر گروهی از مجتهدین عملی را حرام می‏دانند، و گروه دیگر می‏‌گویند حرام نیست، آن عمل را انجام ندهد.
و اگر عملی را بعضی واجب، و بعضی مستحب می‌دانند، آن را بجا آورد.
پس کسانی که مجتهد نیستند، و نمی‌توانند به احتیاط عمل کنند، واجب است از مجتهد تقلید نمایند.

تبلیغات
Blog.ir بلاگ، رسانه متخصصین و اهل قلم، استفاده آسان از امکانات وبلاگ نویسی حرفه‌ای، در محیطی نوین، امن و پایدار bayanbox.ir صندوق بیان - تجربه‌ای متفاوت در نشر و نگهداری فایل‌ها، ۳ گیگا بایت فضای پیشرفته رایگان Bayan.ir - بیان، پیشرو در فناوری‌های فضای مجازی ایران
بایگانی
آخرین مطالب
پربیننده ترین مطالب
محبوب ترین مطالب
مطالب پربحث‌تر
آخرین نظرات
نویسندگان

دست گردان، مصالحه و مخلوط شدن خمس با غیر آن‏

سوال 925: افرادى هستند که خمس بر آنها واجب است، ولى تاکنون آن را نپرداخته‏اند و در حال حاضر هم توانایى پرداخت آن را ندارند و یا بر آنها بسیار دشوار است، حکم آنان در این باره چیست؟
جواب: مجرد عدم توانائى یا دشوارى پرداخت خمس موجب برائت ذمه و سقوط تکلیف نیست، بلکه اداى آن تا حد امکان واجب است، چنین افرادى مى‏توانند با دست گردانِ مبالغ بدهى خود با ولىّ امر خمس یا وکیل او، آن را به تدریج برحسب استطاعت خودشان از جهت مقدار و زمان بپردازند.

سوال926: خانه‏اى دارم که داراى وام قسطبندى شده است و مالک محلى تجارى هستم که در آن کاسبى مى‏کنم و براى عمل به وظیفه شرعى‏ام، سال خمسى براى خود تعیین کرده‏ام، امیدوارم لطف فرموده و مرا از پرداخت خمس آن خانه معاف کنید. ولى توان پرداخت خمس محل تجارى را به صورت قسطى دارم؟
جواب: خانه مسکونى شما در فرض سؤال‏که نسیه خریدارى شده خمس ندارد، ولى پرداخت خمس محل تجارى‏تان واجب است، هرچند به تدریج بعد از دست گردان با یکى از وکلاى مجاز ما باشد.

سوال927: شخصى در خارج به سر مى‏برد که خمس اموالش را نمى‏پرداخته است و خانه‏اى با مال غیر مخمّس خریده که در حال حاضر مال کافى براى اداى خمس آن ندارد، ولى هرسال مقدارى بیشتر از خمس به جاى خمسى که بدهکار است مى‏پردازد، آیا این کار او صحیح است یا خیر؟
جواب: در فرض سؤال باید خمسى را که برعهده دارد، دست گردان کند تا بعدا آن را به تدریج بپردازد، و در مورد آنچه تا به حال پرداخته، به یکى از وکلاى ما مراجعه نماید.

سوال928: شخصى چندین سال است که خمس درآمد سالانه خود را نمى‏پرداخته، و فعلا نمى‏داند چه مقدار بدهى از این بابت دارد، او در حال حاضر چگونه مى‏تواند خود را از خمس برى‏الذمّه نماید؟
جواب: واجب است تمام اموالى را که خمس به آنها تعلق گرفته، حساب کند و خمس آنها را بپردازد، و در موارد مشکوک باید با ولىّ امر خمس یا وکیل او مصالحه نماید.

سوال929: من جوانى هستم که با خانواده‏ام زندگى مى‏کنم، پدرم خمس و زکاتش را نمى‏پردازد، حتى خانه‏اى را با مال ربوى ساخته است و حرام بودن غذائى که در خانه مى‏خورم، آشکار است. با توجه به اینکه نمى‏توانم از خانواده‏ام جدا شوم، امیدوارم تکلیف مرا در این باره بیان فرمائید؟
جواب: بر فرض که یقین داشته باشید که اموال پدرتان مخلوط با رباست و یا او خمس و زکات خود رإ؛ئئ نمى‏پردازد، لازمه‏اش یقین به حرمت چیزى که او مصرف مى‏کند و یا اموال وى که شما در آن تصرف مى‏کنید، نیست، و تا یقین به حرمت این اموال پیدا نکرده‏اید، استفاده از آن براى شما اشکال ندارد. البته، اگر یقین به حرام بودن آنچه از اموال او مصرف مى‏کنید، داشته باشید، استفاده از آن براى شما جایز نیست مگر آنکه جدایى از خانواده و قطع رابطه با آنان براى شما، حرجى باشد که در این صورت استفاده از اموال مخلوط به حرام آنان اشکال ندارد، ولى ضامن خمس، زکات و مال دیگران که در اموال مورد مصرف شما وجود دارد، هستید.

سوال930: من اطمینان دارم که پدرم خمس و زکاتش را نمى‏پردازد، و وقتى به او تذکر مى‏دهم، در پاسخ مى‏گوید که ما مستحق هستیم و خمس و زکاتى بر ما واجب نیست، حکم این مسأله چیست؟
جواب: اگر پدرتان مالى که خمس و زکات به آن تعلق بگیرد، نداشته باشد، خمس و زکات بر او واجب نیست و تحقیق در این زمینه بر شما لازم نیست.

سوال931: ما با اشخاصى معامله مى‏کنیم که خمس نمى‏دهند و حساب سال هم ندارند، با آنان خرید و فروش داریم و به دیدن آنان رفته و با آنان غذا مى‏خوریم، این مسأله چه حکمى دارد؟
جواب: اگر یقین به وجود خمس در اموالى دارید که از طریق خرید و فروش از آنان گرفته‏اید و یا هنگام رفتن نزد آنان، مصرف مى‏کنید، معامله در مقدار خمس موجود در اموالى که از طریق خرید و فروش از آنان مى‏گیرید، فضولى است و احتیاج به اجازه ولىّ امر خمس یا وکیل او دارد، و تصرف در اموال ایشان براى شما جایز نیست مگر اینکه ترک معاشرت و خوددارى از خوردن غذاى آنان و تصرف در اموالشان براى شما حرجى باشد که در این صورت تصرف جایز است، ولى ضامن خمس اموالى که در آنها تصرف مى‏کنید، هستید.

سوال932: اگر شخصى مالى را که خمس آن داده نشده، به مسجد ببخشد، آیا گرفتن آن مال از او جایز است؟
جواب: اگر یقین به وجود خمس در آن مال دارند، گرفتن آن جایز نیست و در صورت دریافت آن، باید نسبت به خمس آن، به ولى امر خمس یا وکیل او مراجعه نمایند.

سوال933: معاشرت با مسلمانانى که به امور دینى بخصوص نماز و خمس پایبند نیستند، چه حکمى دارد؟ آیا غذاخوردن در خانه‏هاى آنان اشکال دارد؟ در صورت اشکال داشتن، کسى که چندین بار این کار را انجام داده، چه حکمى دارد؟
جواب: اگر معاشرت با آنان مستلزم تأیید ایشان در عدم التزام به امور دینى نباشد، اشکال ندارد، مگر آنکه ترک معاشرت با آنان مؤثر در اهتمام ایشان به امور دینى باشد که در این صورت واجب است که معاشرت به طور موقت از باب نهى از منکر ترک شود، ولى استفاده از اموال آنان از قبیل غذا و مانند آن، تا یقین به تعلق خمس به آن نداشته باشید، اشکال ندارد.

سوال934: یکى از دوستانم مرا زیاد به صرف غذا دعوت مى‏کند، به تازگى متوجه شده‏ام که شوهر او خمس نمى‏دهد، آیا خوردن غذاى کسى که خمس نمى‏دهد، براى من جایز است؟
جواب: تا علم به تعلّق خمس به غذایى که در اختیار شما قرار داده مى‏شود، ندارید، خوردن آن اشکال ندارد.

سوال935: فردى براى اولین بار مى‏خواهد خمس اموالش را حساب کند، خانه مسکونى که نمى‏داند با چه مالى آن را خریده، چه حکمى دارد؟ در صورتى که بداند آن را با مالى که چند سال پس‏انداز شده، خریده است، حکم آن چیست؟
جواب: خانه مسکونى یا سایر لوازم زندگى را اگر احتمال مى‏دهد که با مالى که شرعا متعلّق خمس نبوده (مانند ارث یا هبه) خریده باشد چیزى از بابت خمس آن بر او نیست، ولى اگر یقین دارد که آن را با درآمد کسب خود خریده است، لیکن نمى‏داند که آیا درآمد کسب را در بین سال صرف خرید آن کرده است یا پس از پایان سال و پیش از پرداخت خمس درآمد، باید با یکى از وکلاى ما مصالحه نماید و اگر یقین دارد خانه را از درآمد کسبى که چند سال پس انداز کرده است پیش از پرداخت خمس آن خریده است، باید خمس آن درآمد پس انداز شده را بپردازد.

سوال936: عالمى در یکى از شهرها مبلغى را به عنوان خمس دریافت کرده، ولى براى او انتقال عین آن مال به شما یا دفترتان مشکل است، آیا مى‏تواند آن را از طریق بانک حواله کند؟ با توجه به اینکه مالى که از بانک گرفته مى‏شود عین مالى که در آن شهر به بانک پرداخت شده، نیست؟
جواب: تحویل خمس و سایر حقوق شرعى از طریق بانک اشکال ندارد.

سوال937: اگر زمینى را با مال غیر مخمّس بخرم، آیا نماز خواندن در آن زمین جایز است یا خیر؟
جواب: اگر زمین با عین مال غیر مخمّس خریده شده باشد، معامله به مقدار خمس، فضولى است و متوقف بر اجازه ولىّ امر خمس است و تا آن را اجازه و تنفیذ نکند، نماز خواندن در آن جایز نیست.

سوال938: اگر مشترى بداند که به عین مالى که خریده، خمس تعلّق گرفته و فروشنده آن را نپرداخته است، آیا تصرف در آن کالا براى او جایز است؟
جواب: با فرض وجود خمس در کالا، معامله به مقدار خمس فضولى و متوقف بر اجازه ولىّ امر خمس است.

سوال939: اگر صاحب مغازه‏اى نداند که مشترى که با او معامله مى‏کند، خمس مالش را پرداخته است یا خیر، آیا دادن خمس آن اموال بر او واجب است؟
جواب: تا زمانى که علم به وجود خمس در پولى که مشترى به او مى‏پردازد، نداشته باشد، چیزى برعهده او نیست و وظیفه‏اى هم نسبت به فحص ندارد.

سوال940: اگر مثلا چهار نفر با هم صد هزار تومان به عنوان شراکت براى به کارگیرى در یک کار تولیدى سرمایه‏گذارى کنند و یکى از آنها خمس ندهد، آیا شراکت با او صحیح است یا خیر؟ و آیا دیگر شریکان مى‏توانند مال فردى را که خمس نمى‏دهد به عنوان قرض‏الحسنه گرفته و به کار بیاندازند؟ و به طور کلى اگر چند نفر با هم شریک باشند، آیا بر هر کدام از آنها واجب است خمس درآمد خود را به طور مستقل بپردازد یا اینکه خمس باید از صندوق مشترک پرداخت شود؟
جواب: شراکت با شخصى که به سرمایه‏اش خمس تعلق گرفته ولى آن را نپرداخته است، به مقدار خمس مال او فضولى است که باید نسبت به آن به ولىّ امر مراجعه شود، و اگر بعضى از شرکاء خمس سهم خود در سرمایه را نداده باشند، تصرف در سرمایه مشترک جایز نیست، و هنگامى که شرکاء سود حاصل از سرمایه مشترک را دریافت مى‏کنند، هرکدام از آنان مکلّف هستند خمس مازاد بر مؤونه از سهم خود را سر سال خمسى بپردازند.

سوال941: اگر شرکاى من حساب سال خمسى نداشته باشند، تکلیف من چیست؟
جواب: بر هریک از شرکاء واجب است که حقوق شرعى سهام خود را بپردازند تا تصرفات آنان در مال مشترک حلال باشد، و اگر بقیه شریکها آن را پرداخت نمى‏کنند و انحلال شرکت و جداشدن از آنان براى شما ضررى یا حرجى باشد، مجاز هستید به شراکت خود با آنان ادامه دهید.

 

نظرات  (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است
ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی